Vladimir Nabokov

„Splendor” wydawnictwo „Muza” 2006, z adnotacją na zielonej okładce, że to pierwsze polskie wydanie. Wydawca podaje rok amerykańskiego wydania powieści, czyli 1971, ale książka najpierw ukazywała się w odcinkach w „Sowriemiennyjech zapiskach”, przez 4 numery w roku 1931, potem ukazała się w Paryżu w 1932. Angielski tytuł to „Glory” a rosyjski „Podwig” – co lepiej brzmi? W każdym razie inaczej niż „Splendor” – ten tytuł oddaje może wymiar czynu bohatera, ale jest mało literacki. No ale cóż zrobić, poza czytaniem oryginałów? Autor posłowia w swojej książce o Nabokovie używa tytułu „Wyczyn”, a sam Nabokov myślał o tytule: „Romantyczne czasy”. Wyjaśniliśmy więc kwestie tytułu i możemy zająć się książką. Zielona jest, w tej konwencji ostatnich wydań Nabokova w „Muzie” – kolorowy autor kolorowego świata. Za 24,90 mamy „rosyjską” powieść i to jest jakiś schyłek tej rosyjskości w jego pisaniu – nic nie przebije „Maszeńki” czy „Obrony Łużyna”, ale czyta się w tym powolnym tempie, którego nie ma już przecież „Lolita” czy „Pnin”. Taka książka na rozdrożu, napisał ją w Berlinie, siedząc w emigracyjnym środowisku, więc ta żałoba po Rosji nękała go nieustannie, a motyw powrotu choć nieuzasadniony gdzieś tam w nim tkwił. Absurdalny czyn Martina wynika z takiego poczucia bezsensu wszystkiego, bo życie się nie układa a kobieta, którą chce kochać, przesuwa się jakoś obok. Życie postaci „niepotrzebnej” jest wdzięcznym tematem literackim – tylko tacy ukazują reszcie, że można inaczej, że tak naprawdę w życiu nic nie jest warte poza jakimiś imponderabiliami (ładne słowo, dawno go nie używałem).
Czytałem niespiesznie, z przerwami nawet kilkudniowymi, nocami nawet, przed snem, choć można było wziąć za łeb i skończyć w jeden wieczór. Nie czytałem w toalecie – właściwie dlaczego? Żadnych karteczek w środku, za młoda na takie cudeńka, może nic w niej nie zagości do końca, ale czyjego, mojego czy jej?