Masłowska o jedzeniu, Krajewski we Wrocławiu.

       Rozczarowanie miłe i rozczarowanie.

          To najpierw to drugie – książka Drotkiewicz czy Masłowskiej, kto jest kierowcą a kto autem, kto prowadzi a kto ucieka? Masłowska dała nazwisko, jej czcionka na okładce jest większa ale przecież to Agnieszka zadaje pytania. Mówi się na to wywiad rzeka, zazwyczaj dotyczy osoby z pokaźnym dorobkiem, o której chcielibyśmy się dowiedzieć więcej niż dostajemy codziennie, dowiedzieć się co jada na kolację, czy kupuje Wyborczą i ogląda M jak miłość. Jakie to prostackie, a jednak kuszące. Przeczytałem, że niedobrze się stało, że odpytującą pisarkę była jej dobra koleżanka, bo mało iskrzyło w rozmowie, bo obie znają się doskonale i raczej nie będą zadawane pytania niewygodne czy zmuszające do czegoś więcej, niż tylko potwierdzenia zawartego w pytaniu. A więc mamy tu trochę o morzu, o mieście, najnowszej książce z kotami w tytule, polityce, feminizmie czy przyjemnościach związanych z podróżowaniem.

        Poruszyłem się dopiero przy jedzeniu, nawet mogłem się pouśmiechać, mogłem się odprężyć. Szczególnie podczas cytowania przepisów z czasopisma „Przyślij Przepis” za 89 groszy, które obie panie kupują z perwersyjną przyjemnością. Przepisy na ciasto Shrek albo sałatkę z makaronu z zupek chińskich wywołują u obu pań entuzjazm niczym dyskusja o zdradzie Anny Kareniny, a my jakbyśmy na to od dawna czekali, wreszcie są jakieś jaja, Masłowska sięga do dowcipów rodem z Wojny polsko-ruskiej, to jest śmieszne, czytamy odprężeni, bo wcześniej wciskano nam jakąś watę mentalną, lekko zahaczając o to co pisarka myśli na tematy, o których mało myślą czytelnicy.

           Upodobania kulinarne Masłowskiej są pewnym zaskoczeniem dla jej fanów, bo przecież ona taka awangardowa a lubi się poświęcić kuchni, lubi gotować obiady itd. Jak zawsze u Masłowskiej spotykamy piękne frazy, takie pilchowskie, doskonałe w swej prostocie jak ta o leżeniu „nad basenem błękitnym jak oczy Judasza” przy okazji opisywania tej radochy dla średnio zamożnych, czyli wczasów all-inclusive. Banalne stwierdzenie, że najbardziej smakuje nam jedzenie, kiedy jesteśmy szczęśliwi przypomina mi zawsze zachwyt nad smakiem herbaty Ahmad w pewne niedzielne poranki; ale tam już nie jeździmy…

Narzekam trochę nad tym rozczarowaniem, ale czego się mogłem spodziewać?  Masłowska ewoluuje, ma wyraźne poglądy, z którymi zgadza się Varga, który podsunął mi tę refleksję, że fajnie się to czyta, ale bez zaskoczenia, bez napięcia między rozmówczyniami, bez pieprzu a wiadomo, że potrawy niedosolone pozostawiają niedosyt.

         Za to Krajewski jest lepszy niż wywiady z nim. Zawsze mam wrażenie, że powie w nich jakąś głupotę, że jest mądrzejszy od tego co mówi – to samo mam ze Stasiukiem, którego zdania w książkach, w pewnym momencie wydają się niczym wypracowania licealne – to kręcenie się wokół siebie, wokół lichości świata, schemat powtarzany na setki sposobów „do wyrzygania”, z konkluzją gimnazjalisty, któremu wydaje się, że jest odkrywczy w swojej naiwności.

           „W otchłani mroku” to najlepsza książka Krajewskiego od lat. Czytałem z przyjemnością zagłębiając się w ulice, wokół których krążę od lat. Topografia i miejsca codziennie odwiedzane zyskują smak powojennej rzeczywistości – niemalże czekałem, aż Popielski trafi na ulicę Waterloo, gdzie mieszkam. Intryga jak zawsze poplątana, wydumana lekko, psychologicznie wątła, ale wyrazistość postaci wciągająca, realia doskonale oddane, świat powojennego Wrocławia przemawia egzotyką a oficerowie radzieccy są usadowieni między naszą do nich nienawiścią a słowiańską brawurą. Krajewski wrócił wreszcie ze Lwowa, szkoda, że bez Mocka – Popielski jest niejako w zastępstwie, on jest Mockiem tak czy inaczej, to ten sam typ psychologiczny, więc niby różnica mała i poplątane już mamy w umyśle te dwie postaci. Dylemat filozoficzny, dyskusje i spory dwóch antagonistów nużą – ja nie wierzę, że ludzie mogliby aż tak oddać się we władanie konkretnej wykładni myślowej, zbudować na tym kanon postępowania, ale może jestem zbyt mało ideowy. Razi mnie jeszcze to, w czym się ostatnio pisarz lubuje, czyli skakanie pomiędzy latami – historia się wówczas potyka, narracja pęka – lubię kiedy wszystko sunie systematycznie, jak nie plączą mi się postaci i lata.

           Pan Marek wydaje książkę raz do roku i niech tak zostanie. Pisarz krzepnie, należy tylko życzyć mu pomysłów i podpowiadać intrygi wiarygodne, historii mu nie braknie byle tylko udoskonalił dar, pozwalający nam uwierzyć, że to wszystko mogło się wydarzyć nie tylko na stronach jego kryminałów.