Przyznam się, że z pewną rezerwą podchodziłem do tej książki, kiedy otrzymałem propozycję napisania recenzji pozycji, nie będącej literaturą piękną, kryminalną, podróżniczą czy reporterską. Wszystko, byle nie fizyka, chemia i matematyka, wszystko byle nie naukowe teorie, wzory i równania, wymądrzanie się umysłów ścisłych i wprawianie mnie w konsternację, bo nie rozumiem co się do mnie pisze.
A jednak, tknięty jakimś impulsem, pomyślałem sobie, ze to może będzie typowo amerykański sposób na pokazanie wiedzy niedostępnej takim matołom matematycznym jak ja i może w panice po pierwszych rozdziałach, oddam tę książkę synowi, którego, jak na fana Gwiezdnych wojen przystało, na pewno zainteresuje rozdział: „Jak dużą Moc może wygenerować Yoda’”
Oczywiście na początku autor profilaktycznie nas ostrzega, żebyśmy nie próbowali opisywanych eksperymentów wykonywać w domu, czy gdziekolwiek, ale tak naprawdę, czy ktoś przy zdrowych zmysłach chciałby sprawdzić, co się stanie, jeśli się wykąpie w basenie z wypalonym paliwem jądrowym. Przy okazji dowiemy się, że owszem, gdybyśmy zbyt głęboko nie nurkowali, nic by nam się nie stało, ale puenta tego rozdziału jest taka, że osobnik chcący się wykąpać w takim basenie, zginąłby natomiast – od ran postrzałowych.
Książka zawiera szereg absurdalnych, głupich i bezsensownych pytań, na które autor cierpliwie odpowiada, wysilając swój umysł i wyobraźnię, ale przede wszystkim korzystając ze swojej wiedzy, faceta, który studiował fizykę i pracował w NASA. Oprócz odpowiedzi na pytania dziwne i dziwaczne, absurdalne oraz fascynujące swoją niemożliwością odpowiedzi, którą jednak autor stara się wydobyć, przytacza również pytania, zadawane mu przez internautów, którzy doprowadzają go do szewskiej pasji, wymyślając pytania typu: „Czy możemy tak długo płakać, aż się odwodnimy?” albo „Jak najłatwiej byłoby zwiększyć liczbę domów, które każdego roku spalają się w USA”? Przy tym ostatnim pytaniu Munroe zastanawia się, czy nie zawiadomić policji.
Randall Munroe jest autorem kultowych komiksów i jego rysunki również ilustrują książkę – to nie są jakieś wymyślne rysunki, raczej niezdarne kreski, ale nie o to tutaj chodzi, liczą się komentarze, dopowiedzenia, którymi te rysunki są.
Czytanie tej książki wciąga jak piaskowe bagno Indianę Jonesa w Królestwie Kryształowej Czaszki – rozdziały są krótkie, dowcipnie puentowane i nie rażą niepotrzebną wiedzą, godną bezfantyzyjnego belfra, spełniającego się w klasie mat-fiz. Amerykanie zawsze mają skłonność do przesady, więc Munroe trafił ze swoją pozycją na pierwsze miejsca list najlepiej sprzedawanych książek. Nie wiem czy słusznie, czy bardziej nie ucieszyłbym się z faktu, że jest tam np. książka jego imienniczki Alice, ale to zupełnie inna bajka. Tutaj chcemy się naprawdę zabawić, a zabawa to odprężenie, zajmowanie się kompletnie nieprzydatną do życia wiedzą, dla samej przyjemności roztrząsania bzdurnych kwestii.
Czy macie pojęcie co by się stało, gdyby jakiś super gracz, wyrzucił piłkę do baseballa z prędkością prawie równą prędkości światła? Wiadomo, że to durne pytanie i nigdy się nie przekonamy praktycznie, co wówczas by się stało, ale Munroe potrafi nam pokazać, że w efekcie wszystko w promieniu półtora kilometra zostałoby zrównane z ziemią, boisko zamieniłoby się w krater a okolica spłonęłaby żywym ogniem. I to wszystko jedną, małą piłką. Albo co by się stało, gdyby nagle wszystkie pioruny, uderzające w ziemię w ciągu jednego dnia, w danej chwili skumulować w jednym miejscu?
Teraz już wiecie o co w tym wszystkim chodzi. Czy da się z tego wyciągnąć jakąś korzyść? Czegoś nauczyć? Zapewne w odpowiedziach na najbardziej absurdalne pytania, kryją się też podstawowe zasady funkcjonowania naszego świata i analizując poszczególne przypadki, można co nieco łyknąć wiedzy teoretycznej, ale ja przedkładam nad tę wiedzę, doskonałą możliwość zabawienia się w nieustannie zdziwionego i zafascynowanego ignoranta, który przy każdej okazji czerpie przyjemność z poznawania faktów, o których nigdy nie miał pojęcia.